بیت کوین Bitcoin چیست؟
بیت کوین (Bitcoin) یک رمز ارز و یک نظام پرداخت جهانی با کارکردهای مشابه پول بدون پشتوانه است. از نظر فنی بیت‌کوین نخستین پول دیجیتال نامتمرکز است، چرا که بدون بانک مرکزی یا مسئول مرکزی کار می‌کند. این شبکه همتا به همتا است و تراکنش‌ها را مستقیماً و بدون واسطه میان کاربران انجام می‌دهد.
به دلیل محبوبیت بالای بیت کوین برخی به آن لقب پادشاه رمز ارزها را داده‌اند.
اکنون السالوادور نخستین و تنها کشوری است که بیت کوین را به عنوان پول رسمی پذیرفته است. گره‌ها (Node) با استفاده از فناوری رمزنگاری، این تراکنش‌ها را بازبینی می‌کنند و در یک دفتر کل توزیع‌شده و همگانی که به آن بلاک‌چین گفته می‌شود، ضبط می‌کنند. بیت‌کوین را شخص یا گروهی از اشخاص ناشناس تحت نام ساتوشی ناکاموتو اختراع کردند و در سال ۲۰۰۹ به عنوان یک نرم‌افزار متن‌باز عرضه شد.
ارزش یک بیت کوین از مقدار ۷۸۹ دلار در ماه دسامبر سال ۲۰۱۶ به حدود ۵۷ هزار دلار در فوریه ۲۰۲۱ رسیده است.
در چند سال گذشته ارزش بیت‌کوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار آمریکا به چند هزار دلار افزایش یافته است. شمار شرکت‌های خدماتی و تاجرانی که بیت‌کوین می‌پذیرند نیز در حال افزایش است. قیمت بیت کوین و ارزش آن نوسان‌های بسیاری دارد و ممکن است حتی طی چند دقیقه صدها دلار ارزش آن افزایش یا کاهش یابد.
هیچ‌کس مالک شبکه بیت‌کوین نیست و مانند ایمیل، کاربران بیت‌کوین هستند که آن را کنترل می‌کنند. کاربردهای بیت‌کوین در هیچ‌کدام از دیگر سامانه‌های پرداخت یافتنی نیست.
تاریخچه بیت کوین Bitcoin
پیدایش
در ۱۸ اوت سال ۲۰۰۸ دامنه اینترنتی به نشانی bitcoin.org ثبت گردید. در ۳۱ اکتبر همان سال، ایمیلی حاوی یک لینک به مقاله ای به نام «بیت‌کوین: سامانه پولی همتا به همتا» که توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو نوشته شده بود، در فهرست ایمیل رمزنگاری شده منتشر گردید. ناکاموتو بیت‌کوین را در قالب نرم‌افزار متن‌باز طراحی و در ژانویه ۲۰۰۹ به صورت عمومی منتشر نمود. هویت ناکاموتو همچنان ناشناس باقی مانده است.
در سوم ژانویه ۲۰۰۹، زمانی که ناکاموتو نخستین بلوک زنجیره (که به نام «بلوک آفرینش» شناخته می‌شود) را استخراج نمود، شبکه بیت‌کوین ایجاد شد. دریافت‌کننده نخستین مبادله بیت‌کوین، هال فینی بود، شخصی که نخستین سامانه اثبات مفهوم قابل استفاده مکرر (RPoW) را در سال ۲۰۰۴ طراحی کرده بود.
پس از نخستین مبادلات برای اثبات مفهوم، نخستین گروه بزرگ از کاربران بیت‌کوین، اعضای بازار سیاه مانند راه ابریشم بودند. در طول مدت سی ماه پس از پیدایش بیت‌کوین، در اوائل سال ۲۰۱۱ میلادی، راه ابریشم تنها بیت‌کوین را به عنوان وسیله پرداخت قبول نمود و نزدیک به ۹٫۹ میلیون بیت‌کوین با ارزشی بالغ بر ۲۱۴ میلیون دلار از این طریق مورد مبادله قرار گرفت.
پدیدآورنده
هویت پدیدآورنده بیت‌کوین مشخص نیست. گفته می‌شود ساتوشی ناکاموتو مخترع بیت‌کوین است. هویت واقعی او هنوز مجهول است؛ اما در سال ۲۰۱۶ یک دانشمند استرالیایی به نام کریگ رایت ادعا کرد که او مخترع بیت‌کوین است. البته بسیاری باور دارند که او یک شخص نیست و بیت‌کوین محصولی از یک گروه برنامه‌نویسی بزرگ است.
مشخصات نخستین بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ توسط ساتوشی ناکاموتو در یک فهرست ایمیل رمزنگاری شده منتشر شد. ناکاموتو پروژه را به اواخر سال ۲۰۱۰ موکول کرد و در سال ۲۰۱۱ هم ایمیلی از سوی ناکاموتو ارسال شد که می‌گفت او دیگر از بیت‌کوین دست کشیده و به سوی پروژه‌های دیگر متمایل شده است.
تا به حال افراد بسیاری به عنوان ناکاموتو مطرح شده‌اند که همگی به‌طور رسمی این امر را انکار کرده‌اند. یکی از معروف‌ترین موارد پیرمرد ۶۴ ساله آمریکایی به نام دوریان بود که از سوی هفته‌نامه نیوزویک به عنوان ناکاموتوی اصلی معرفی شد؛ دوریان همه این گزارش‌ها را انکار کرد و گفت هیچ ارتباطی با بیت‌کوین ندارد. دوریان از نیوزویک به علت زیر و رو شدن زندگیش شکایت کرد.
نخستین تراکنش بیت‌کوین از کیف پول ساتوشی برای یک مهندس رمزنگاری آمریکایی به نام هال فینی فرستاده شد که شائبه بسیاری را به وجود آورد. سپس هال فینی با انکار شائبه‌ها اعتراف کرد که با ساتوشی از طریق ایمیل در ارتباط بوده و آن تراکنش را صرفاً برای آزمایش و رفع خطا انجام داده‌اند.
در دسامبر ۲۰۱۵ در تحقیقات مشترک توسط وایرد و گیزمودو گفته شد که ممکن است کریگ رایت مهندس رایانه و بازرگان استرالیایی، مخترع واقعی بیت‌کوین باشد. در تاریخ ۲ مه سال ۲۰۱۶ کریگ رایت ادعا کرد که همان ساتوشی ناکاموتو است. طبق مقالات منتشر شده توسط وی، توانسته یک پیام را توسط کلید خصوصی مربوط به نخستین تراکنش بیت‌کوین را امضا کند. برخی از اعضای برجسته انجمن بیت‌کوین هم ادعای او را تأیید کردند. رایت دلیل افشای هویت واقعی خود را برای حفاظت از حریم شخصی اطرافیانش بیان کرد.
او سپس از اعلام مدارک بیشتر برای اثبات ادعای خود انصراف داد. سه روز پس از این که کریگ رایت ادعا کرد که همان ساتوشی ناکاموتو است، از انظار عمومی پنهان شد. او در وبلاگ خود اعلام کرد که مدرک دیگری برای اثبات ادعای خود نخواهد آورد. رایت با بیان این که ادعاهای خارق‌العاده اثبات‌های خارق‌العاده می‌طلبند، وعده داده بود که دلایل محکمی برای اثبات ادعای خود خواهد آورد؛ اما به جای آن، او همهٔ پست‌های پیشین بلاگ خود را پاک کرد و مطلبی با عنوان «متاسفم» نوشت.
او در این پست بیان کرد که به اندازه‌ای توانمند نیست که بتواند ادعای خود را اثبات کند. هم چنین از اعضای برجسته انجمن بیت‌کوین که از او حمایت کرده بودند عذرخواهی کرد. او نوشت: «امیدوارم اعتبارشان با کار وی خدشه دار نشود». اظهارات عمومی او در نگاه اول ثابت‌کننده به نظر می‌رسیدند؛ اما بررسی دقیق مدارک او نشان داد امضایی که او به عنوان امضای ساتوشی ارائه داده بود از یک صفحه وب کپی شده بود. رایت هم‌اکنون ناپدید شده است، بدون اینکه تلاش ساده‌ای برای اثبات ادعای خود کند. درحالی که اقدامات ساده‌ای وجود داشت که رایت از راه آن‌ها می‌توانست ثابت کند ناکاموتو است. در این میان، تنها دستاورد رایت این بود که توجه بسیاری را به خود جلب کرد.
هویت ناشناخته ناکاموتو باعث نگرانی‌هایی می‌شود. از جمله، به برداشت نادرست از متن باز بودن بیت‌کوین بر می‌گردد. این که هر توسعه دهنده‌ای می‌تواند کد آن را بازبینی کرده یا تغییراتی در آن ایجاد کرده یا نرم‌افزار بیت‌کوین مخصوص خود را بسازد. امنیت، از ویژگی های مهم نرم‌افزار متن باز است.
روش‌های به دست آوردن و استخراج بیت کوین
- بیت‌کوین‌ها عموماً از راه فعالیت‌های استخراج که همان فرایند پردازش تراکنش‌های بیت‌کوین است، به‌دست می‌آیند. این روش مستلزم در اختیار داشتن رایانه‌ها و سخت‌افزارهای قدرتمندی است.
- خرید بیت‌کوین از صرافی‌های رمزارز
- برخی از وب سایت‌های بخت‌آزمایی، به کاربران خود بیت‌کوین می‌دهند.
- همچنین بعضی از سایت‌ها در عوض دیدن تبلیغات یا انجام یک سری کارهای مشخص به کاربران خود مقدار بسیار کمی بیت کوین می‌دهند.
- می‌توان با پذیرفتن بیت‌کوین به عنوان وجه پرداختی در برابر کالا یا خدمات، بیت‌کوین به دست آورد.
بیت‌کوین از رمزنگاری کلید عمومی استفاده می‌کند. هر کیف پول شامل شماری جفت کلید عمومی و خصوصی است. کلیدهای عمومی به نشانی‌های بیت‌کوین تبدیل می‌شوند که به عنوان نشانی برای دریافت بیت‌کوین به پرداخت‌کننده اعلام می‌شوند. این نشانی‌ها در حالت قابل خواندن برای انسان‌ها به رشته‌ای با تقریباً ۳۳ نویسه تبدیل می‌شوند که همیشه با شماره ۱ یا ۳ شروع می‌شوند.
ایجاد یک نشانی جدید، عملی کاملاً محلی و بی‌نیاز از اتصال به شبکه همتا به همتای بیت‌کوین است. در واقع هر فرد می‌تواند بیت‌کوین‌های خود را به یک نشانی بیت‌کوین دیگر ارسال یا اصطلاحاً واریز نماید. بیشتر نشانی‌های بیت‌کوین بی‌معنی به نظر می‌رسند، اما امکان ایجاد نشانی‌های شخصی‌تر به وسیله نرم‌افزاری که به سرعت نشانی‌های بسیاری تولید می‌کند و نشانی‌هایی را که با الگوی مورد نظر همخوانی دارند، ذخیره می‌کند، وجود دارد.
هر کاربر متصل به شبکه بیت‌کوین، یک گره (node) به شمار می‌رود. در شبکه بیت‌کوین هر گره با چند گره دیگر در ارتباط است. برای انتقال وجه، گره فرستنده بیت‌کوین یک درخواست انتقال وجه تولید می‌کند و با کلید شخصی خود آن را امضاء می‌کند. سپس این درخواست را برای همه گره‌هایی که به آن‌ها متصل است می‌فرستد. این گره‌ها نیز درصورت دریافت این درخواست آن را برای همه گره‌های مرتبط خود می‌فرستند و به این روش، درخواست در همه شبکه پخش می‌شود.
گره‌های مولد بلوک یا به بیان دیگر رایانه‌های استخراج‌کننده (Miner یا ماینِر) در صورت دریافت یک درخواست انتقال، آن را وارد بلوکی که در حال ساخت هستند می‌کنند. ساخت بلوک کاری، زمان‌بر و مبتنی بر شانس است. سختی ساخت بلوک متغیر است و تقریباً هر دو هفته یک بار به نسبت سرعت تولید بلوک در دو هفته اخیر طوری تغییر می‌کند که هر بلوک به‌طور متوسط ۱۰ دقیقه زمان برای ساخت لازم دارد.
در صورتی که یک گره مولد بلوک، موفق به تولید یک بلوک شود آن را به همه گره‌هایی که با آن‌ها در ارتباط است می‌فرستد. این گره‌ها درستی بلوک را بررسی می‌کنند و در صورت صحت بلوک و همهٔ درخواست‌های داخل آن، آن را برای همه گره‌های مرتبط خود می‌فرستند. به این روش، هر بلوک معتبر، به سرعت در شبکه پخش می‌شود. مولدهای دیگر، در صورت دریافت یک بلوک معتبر، کار روی درخواست‌های انتقالی که داخل این بلوک است را رها می‌کنند و شروع به تلاش برای ساخت بلوک بعدی می‌کنند. به همین دلیل، درخواستی که داخل یک بلوک ثبت می‌شود در واقع توسط اکثریت شبکه تأیید شده است.
مولدی که موفق به تولید یک بلوک می‌شود، یک درخواست انتقال ویژه به آن اضافه می‌کند که هیچ فرستنده‌ای ندارد و ۲۵ بیت‌کوین به نشانی خودش واریز می‌کند. این ۲۵ بیت‌کوین به عنوان پاداش مولد به شمار می‌روند و با اینکه هیچ فرستنده‌ای ندارند، توسط دیگر گره‌ها یک انتقال وجه درست به شمار می‌روند. البته این جایزه در ابتدا ۵۰ بیت‌کوین بود.
این جایزه هر چهار سال نصف می‌شود. بدین صورت که این جایزه میان سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲، ۵۰ بیت‌کوین برای هر بلوک، میان ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ به ۲۵ بیت‌کوین رسید. با یک محاسبه ریاضی می‌توان متوجه شد که بیش از ۲۱٬۰۰۰٬۰۰۰ بیت‌کوین قابل ایجاد خواهند بود.
در ماه دسامبر سال ۲۰۱۳، نزدیک به ۱۲ میلیون بیت‌کوین در گردش ثبت شد. تا نیمه سال ۲۰۱۴ میلادی حدوداً ۱۳٬۰۰۰٬۰۰۰ بیت‌کوین در گردش بود.
مشکلات استخراج بیت کوین
فناوری قدیمی
از مهم‌ترین مشکلات امروزه بیت‌کوین می‌توان به قدیمی بودن فناوری آن اشاره کرد. این قدیمی بودن باعث شده تا گروه‌هایی با ایجاد هارد فورک مانند بیت‌کوین کش و بیت‌کوین گلد سعی در جبران این عقب ماندگی و حتی تلاش برای جایگزین کردن بیت‌کوین داشته باشند. از جمله این مشکلات می‌توان به طولانی بودن مدت زمان تأیید تراکنش‌ها (۱۰ دقیقه) و کارمزدهای (Fee) بعضاً گران و گاهی ترسناک بیت‌کوین اشاره کرد.
مصرف انرژی بالا
مصرف بالای انرژی توسط شبکه بیت‌کوین همواره یکی از موارد انتقاد به بیت‌کوین بوده است.
بر اساس گزارش نشریه دیجی‌کونومیست، میزان تخمینی برق مصرف شده در جهان توسط شبکه بیت‌کوین برابر با ۳۰/۱۴ ترا وات ساعت، برابر با میانگین برق مصرفی ایرلند است.
گرمایش زمین
با توجه به اینکه بیت‌کوین با مصرف میزان بسیار بالای نیروی برق تولیدشده و دستگاه‌های استخراج میزان بسیار بالایی گرما تولید می‌کنند، پیش‌بینی شده است که تا سال ۲۰۲۳ میلادی دمای زمین را ۲ درجه گرمتر کند شایان ذکر است در این پژوهش و تحلیل میزان گرمای تولید شده توسط ژنراتورهای مولد برق که بیشتر با سوزاندن سوخت‌های فسیلی انرژی تولید می‌کنند، لحاظ نشده است.
منبع : wikipedia
